Tương lai của creator economy: AI, social media, personal branding
Tương lai của creator economy sẽ như thế nào?
Tương lai của creator economy sẽ như thế nào?
Hôm trước mình được một cậu em hỏi câu này. Một câu hỏi mà nói thẳng ra là rất khó trả lời, vì với cái cách mọi thứ đang thay đổi, mọi dự đoán đều sẽ có khả năng cao là trật lất.
Tuy nhiên trong bài này, mình vẫn chấp nhận khả năng đó để chia sẻ một vài điều mình suy nghĩ.
Sau một thời gian đứng ngoài lề và quan sát từ xa những diễn biến của thị trường, thì đây là những góc nhìn mà mình tin là các creators, solopreneurs, hoặc bất kì ai đang làm content, xây personal brands đều cần nắm được:
1. Xu hướng về AI
Đầu tiên, let's address the elephant in the room: AI.
Đến thời điểm này, dù AI đã phát triển rất xa, chúng ta vẫn có thể (mơ hồ) phán đoán được đâu là những nội dung tạo bởi AI, và đâu là những nội dung tạo bởi con người.
Đâu đó những mẫu câu "không chỉ... mà còn", những dấu gạch ngang -, hay những hình ảnh ngô nghê vẫn khiến chúng ta nhận ra đó không phải thực tế. Ranh giới giữa người và máy, dù mơ hồ, vẫn có thể được tinh ý nhận ra.
Nhưng thực tế là, với tốc độ phát triển hiện tại của AI, không khó để thấy được rằng sẽ tới lúc mà sản phẩm của AI sẽ không thể còn phân biệt được với sản phẩm của con người nữa. Mình nghĩ sẽ chỉ là trong 1-2 năm tới thôi, AI sẽ có thể mô phỏng lại được giọng văn, hình ảnh của con người đến mức tuyệt đối, ngụy tạo được một cách hoàn hảo sự không hoàn hảo của con người...
Vậy thì khi đó, mọi thứ sẽ như thế nào?
Khi đó, câu hỏi "đây có phải là nội dung AI không?" trở thành vô nghĩa. Vì chúng ta đơn giản là không thể nào phân biệt. Và vì không thể phân biệt, chúng ta cũng sẽ ngừng quan tâm đến câu chuyện đằng sau một nội dung: ai tạo ra nó, dựa trên những trải nghiệm, góc nhìn gì...?
Khái niệm về "tác giả" trở thành thứ gì đó lỗi thời.
Khi đó, tất cả nội dung chỉ còn thuần túy là thông tin. Một dòng chảy khổng lồ với những thông tin dạng giải trí, dạng giáo dục, dạng tin tức... hết. Đằng sau nó là người hay máy, không quan trọng đối với consumers. Quan trọng là nó khiến họ phải chú ý đến, vậy là đủ.
Chẳng hạn như với bài viết này, thực tế là bạn cũng chẳng biết đây là mình viết hay ChatGPT viết, đúng không?
Bên cạnh đó, với năng suất x100 lần từ AI, số lượng content được sản xuất mỗi ngày sẽ tăng lên rất nhiều. Báo cáo của Influencer Marketing Hub năm 2024 cho thấy kể từ cuối 2022 (thời điểm ChatGPT ra đời), số lượng content được đăng tải trên social media tăng từ 30-50% mỗi năm. The noise is getting noisier.
Điều này có ý nghĩa gì cho creators?
Đầu tiên, hãy xác định là sự cạnh tranh sẽ ngày càng nhiều. Mạng xã hội càng ồn ào, sự chú ý của con người càng phân mảnh, và yêu cầu để viral sẽ ngày càng cao.
Với năng suất vô hạn và khả năng bẻ khoá các thuật toán của AI, thì chúng ta cũng sẽ liên tục cần phải reinvent và cải tiến cách mình làm content để cut through the noise. Thậm chí, chúng ta còn phải đưa AI vào workflow sáng tạo của mình, để làm được ngày một nhanh hơn, tốt hơn.
Nghe cũng hơi áp lực chút phải không? Nhưng thực tế là, bạn không thể lóc cóc đạp xe mà kỳ vọng theo kịp được cuộc đua công thức 1.
Mặc dù mình biết, nhiều người không thích AI vì thấy nó viết vô hồn. Nhưng ứng dụng AI vào content không phải chỉ có "hãy viết cho tôi bài viết..." mà còn nhiều cách thức, nhiều phương pháp khác nữa. Chẳng hạn: brainstorm với AI, nghiên cứu với AI, phản biện với AI, biên tập với AI, hoặc những chiến lược prompting cấp độ cao hơn...
Vậy nên, đứng trước cơn bão AI, người làm nội dung chỉ có 2 lựa chọn: thích nghi hoặc bị nhấn chìm.
Đọc thêm:
2. Xu hướng về social media
Không phải chỉ có công cụ làm content thay đổi, mà bản thân sân chơi content cũng sẽ thay đổi.
Mấy tháng trước, trong cuộc phỏng vấn với Mark Zuckerberg trên kênh podcast Collins & Samir, Zuckerberg có chia sẻ định hướng của Facebook trong thời gian tới là sẽ trở thành một "kênh content" thay vì là một "mạng xã hội" đơn thuần.
Người bình thường nghe hai khái niệm này thì thấy cũng na ná nhau, nhưng nó có một số những khác biệt quan trọng về triết lý nền tảng.
Chẳng hạn, Facebook trước giờ vẫn tập trung vào định hướng là một kênh để kết nối bạn bè, người thân, cộng đồng... Mặc dù triết lý "social connection" của Facebook có thể được nhiều người dispute là có thật sự giúp con người kết nối hay không, đó cũng vẫn là triết lý của họ.
Nhưng với cuộc đua hiện tại thì điều đó không còn đúng nữa. Facebook đang dần tập trung vào content nhiều hơn, và "thu hút content creators trở lại" (theo như lời của Zuckerberg).
Việc phản bội triết lý để trở thành một "kênh content", đồng nghĩa với việc Facebook đang muốn chạy theo hình mẫu của TikTok. Họ biến nền tảng của mình thành một kênh tiêu thụ thông tin thuần tuý hơn, để nó tăng engagement, time spent on the app, và từ đó tăng doanh thu.
Về cơ bản, triết lý mới sẽ là "không quan trọng bạn xem gì, miễn là bạn xem tiếp".
Một nước đi thực dụng tới mức xôi thịt, nhưng cũng dễ hiểu khi Meta đang mất đi ưu thế với nhóm khách hàng Gen-Z, chậm hơn trong cuộc đua AI, đồng thời đã đốt rất nhiều tiền cho dự án metaverse. Họ cần phải "vắt" được nhiều hơn từ Facebook, để còn nuôi sống các dự định khác.
Nhưng đây không phải chỉ là xu hướng của mỗi Facebook, nó là xu hướng của phần lớn các nền tảng social media khác (như mình từng phân tích trong một bài viết về Tiktok-ification cách đây mấy tháng). Sự vụt lên của TikTok chỉ trong vòng vài năm khiến cả industry phải điều chỉnh theo để duy trì tính cạnh tranh.
Sau cùng, sẽ là consumers quyết định, rằng social media với họ là để cập nhận thông tin, giải trí... hay là nơi để kết nối giữa-người-với-người.
Với các nền tảng social media coi platform của họ là kênh content thuần túy, vai trò của tác giả ngày càng hạ thấp, cộng thêm với việc AI content tràn ngập... Trong vòng 2-3 năm nữa, mình sẽ không ngạc nhiên khi 90% hay thậm chí 99% content bạn thấy trên social media là do AI sáng tạo (còn bên dưới 99% là comments của AI bots).
Về vấn đề này, người làm content cần làm gì?
Mình nghĩ, đó là hãy tư duy đến các chiến lược để đưa followers của mình off-platform. Dạng như mời họ vào website, vào e-mail list, vào community, hoặc các kết nối offline.
Nhìn chung, là đừng để sự kết nối của bạn với followers bị quyết định hoàn toàn bởi thuật toán.
3. Xu hướng về personal branding
Okay, với những xu hướng vĩ mô đó của thị trường, thì liệu có còn chỗ cho personal branding hay không?
Mình nghĩ là vẫn có. Nhưng sẽ có một vài điều cần phân tích rõ hơn về vai trò của personal branding trong bối cảnh AI content.
Đầu tiên, độ phủ của personal branding có thể sẽ giảm đi (co về các thị trường ngách), nhưng sức mạnh của personal branding trong các thị trường đó có thể sẽ tăng lên (note: ở đây, mình nói đến personal branding theo dạng authentic chứ không phải dạng phông bạt tô vẽ nhé).
Vì sao mình có suy nghĩ như vậy?
Mình nghĩ, content về người thật có thể sẽ khó gây chú ý bằng những thứ giả tạo, nhưng nó có tính kết nối và có chiều sâu.
Vậy nên, trong một ma trận thông tin ồn ào, thật-giả khó phân biệt, thì những câu chuyện thật, cảm xúc thật, hình ảnh thật của một ai đó... nếu như được truyền tải đúng, cũng vẫn là những gia vị đặc biệt, những lát cắt hiếm hoi của sự thật. Điều này vẫn sẽ cực kì giá trị, đặc biệt với nhóm gen-z đời đầu trở về trước, vì chúng ta đã quen với cách thế giới vận hành pre-AI.
Tuy nhiên, cách làm personal branding trong thời đại này cũng sẽ cần có sự cải tiến.
Không ai còn muốn nghe những câu chuyện quá chung chung, những kiến thức khô khan, hay những nội dung không được đầu tư chất xám. Nếu như nội dung bạn tạo ra còn không bằng những thứ mà người đọc có thể dễ dàng generate được với AI, thì nội dung đó sẽ damage thay vì improve cái personal brand của bạn.
Từ góc độ của các anh chị em làm chuyên môn, thì mình nghĩ một vài lời khuyên dưới đây sẽ là kim chỉ nam quan trọng:
Thay vì chỉ cung cấp thông tin chung chung, hãy dám nêu ra cả góc nhìn, quan điểm, tư tưởng, niềm tin của mình.
Thay vì chỉ chia sẻ kiến thức (việc mà AI cũng làm được), hãy chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ các khách hàng, dự án của bạn.
Thay vì chỉ post hình ảnh hay update cuộc sống vu vơ, hãy chia sẻ, kể chuyện, cho phép người đọc hiểu bạn và đồng cảm với bạn.
Kết luận
Tóm lại thì, mình có tổng kết lại mấy ý sau, những chiến lược sinh tồn của người làm content trong kỷ nguyên sắp tới:
Hiểu và khai thác sức mạnh của AI (để không bị đánh bại bởi nó)
Liên tục nâng cấp và cải tiến content
Tập trung sâu hơn vào ngách
Đừng phụ thuộc hoàn toàn vào social platforms
Đừng chỉ gây chú ý, hãy tạo kết nối
Kể chuyện, chia sẻ những content mang "tính người" nhiều hơn
Truyền thông luôn thay đổi, chắc chắn rồi. Nhưng những sự thay đổi sắp tới có thể sẽ radical hơn những gì trước đây chúng ta từng thấy, và mở toang cánh cửa dẫn vào creator economy 3.0.
Cơ hội sẽ rộng mở cho những ai biết nắm bắt, và sẽ dần khép lại cho những ai còn đang mắc kẹt trong cách làm cũ.
Và đây là câu hỏi cho bạn: bạn sẽ làm gì khác đi sau khi đọc bài viết này?
Tác giả: Hà Minh - Vũ Trụ Creator
Nếu bạn đang muốn xây dựng nhân hiệu vững vàng để kinh doanh chuyên môn, đây có thể là những giải pháp bạn đang cần:
Cộng đồng riêng tư (Private Community). Đăng ký tại đây.
Brand LaunchPad - Bộ công cụ học tập dành riêng cho chuyên gia, freelancer, solopreneurs muốn bắt đầu (hoặc xây lại) thương hiệu cá nhân một cách bài bản, sâu sắc và đúng hướng. Đăng ký tại đây
Vũ Trụ Academy (coming soon)
Kết nối thêm với Vũ Trụ Creator tại:
Fanpage Vũ Trụ Creator
Facebook group Vũ Trụ Content
Email: vutrucreator@gmail.com
Cảm ơn bạn vì đã ghé thăm! Hy vọng được đồng hành cùng bạn trong những chặng đường kế tiếp.